Empezipiamos a nuestra ruta añal ent'o
Día d'a Luenga Materna (21 de febrero)
O Día Internazional d'a Luenga Materna se fixó por a Conferenzia Cheneral d'a UNESCO en 1999 con o esprito de reconoxer o multilingüismo y a dibersidá cultural d'o mundo. L'orichen d'ista calendata se troba en l'año 1952, cuan dos estudians que se yeran manifestando por o reconoximiento d'a suya luenga, o Bangla, en Bangladesh, estión muertos a tiros por a polizía.
Dende fa ya 3 añadas en Aragón os fabladors d'aragonés nos emos adibiu a ista zelebrazión mundial parando bels autos en toda a cheografía aragonesa arredol d'ista calendata, con a fin de que se sienta a nuestra boz y dengún no xublide que Aragón ye un territorio trilingüe en do bellas presonas charran l'aragonés u o catalán como luenga mai.
Cal remerar que dende fa decadas a UNESCO ha siñalau o gran risque en o que se troba a luenga aragonesa. Ista instituzión aconsella una amostranza multilingüe an que as luengas propias y as internazionals tiengan o suyo puesto, aduyando asinas a parar a l'alumnalla ta dembolicar un papel autibo tanto a libel local como global. A fin ye guaranzar a proteuzión d'a suya identidá de bez que se pueda integrar en l'autual mundo globalizau, creyandose una soziedá muito más tolerante, pazifica y sostenible.
L'añada pasada, Irina Bokova, direutora cheneral d'a UNESCO, siñaló o menester d'o emplego en l'amostranza de o menos tres luengas: a luenga materna, una luenga rechional u nazional y una luenga internazional. Antiparti, charró d'o menester de que as luengas minoritarias pleguen a estar tamién luengas de zienzia, salindo d'o emplego local y diglosico en o que encara continan muitas d'ellas en toda Europa.
A penar d'a contina denunzia feita por espertos y instituzions como a UNESCO, a realidá en Aragón contina estando a d'una amostranza en a que as luengas propias, y más que más l'aragonés, tienen un chicot, cuasi aneudotico papel, por o que, como cada añada, con enchaquia d'iste Día d'a Luenga Materna remeraremos a importanzia de que l'aragonés tienga en a escuela o papel que merexe plegando a estar luenga beiclar de l'amostranza.
